Een landelijk onderzoek onder een representatief deel van de bevolking (ruim 1.700 respondenten) toont aan dat 30% van de Nederlanders vanaf 18 jaar tenminste een maal per jaar een (Nederlands) kasteel- of buitenplaatsmuseum bezoekt. Het aantal bezoeken zou hoger zijn indien de kasteelmusea bekender zouden zijn en/of meer samenhangende (verbindende) informatie beschikbaar komt.

Bekend en onbekend

Ons land telt 700 kastelen, historische buitenplaatsen en landgoederen. Hiervan worden er circa 60 benut als museum waartoe ook particuliere initiatieven behoren zoals buitenplaats Voorlinden (Wassenaar) en Kasteel Ruurlo (onderdeel van Museum More). Dit onderzoek van Stichting Kastelen, historische Buitenplaatsen & Landgoederen (sKBL) is uitgevoerd door Onderzoeksbureau Effectmeting met financiële steun van het Mondriaanfonds, de provincies Groningen & Drenthe en 12 kasteelmusea. Uit het onderzoek blijkt dat Het Muiderslot, Paleis Het Loo, Slot Loevestein, Kasteel de Haar en Kasteel Hoensbroek tot de bekendste representanten van dit erfgoed mogen worden gerekend en dat de kasteelmusea Bisdom van Vliet, Sypesteyn, De Oosterhof of Huygens’ Hofwijck niet of weinig bekend zijn bij een breed publiek.

Bezoekredenen en potentieel

Ontspanning, behoefte aan natuur (tuinen) maar ook interesse in architectuur, historische interieurs, verhalen en elite-(Oranje)geschiedenis blijken de belangrijkste drijfveren voor een bezoek te zijn. Van de onderzochte Nederlanders is 38% via familie/bekenden voor het eerst in contact gekomen met dit erfgoed of zijn zij hiermee van huis uit bekend. Velen zijn als kind tijdens een kasteelbezoek blijvend onder de indruk geraakt waardoor zij ook op latere leeftijd bezoekers zijn. Bezoekers reizen doorgaans per auto naar de natuur en blijven gemiddeld 2 uur op een kasteel waar zij ruim 20 euro per bezoek uitgeven. Opmerkelijk onderzoeksresultaat is dat 11% van de ondervraagden zegt vrijwillig actief op een kasteelmuseum te willen worden als zij hiervoor gevraagd zouden worden.

Samenwerking gewenst

Meer onderlinge samenwerking lijkt voor de kasteelmusea de beste toekomststrategie om de aandacht van een landelijk publiek te kunnen trekken. Veel respondenten geven aan dat deze groep van musea hun onbekendheid moeten verkleinen, dat er een grote behoefte is aan rondleidingen met gidsen, dat er op basisscholen meer aandacht aan kastelen en buitenplaatsen moet worden gegeven en dat er door de musea meer voor kinderen moet worden gedaan. Ook ‘mooie’ exposities of evenementen trekken bezoekers. Ook verhoogt men de publieksinteresse door het benutten van combikaarten en/of de organisatie van arrangementen waarin meerdere kasteelmusea op een dag te bezoeken zijn.

Over sKBL:
sKBL lanceerde in 2015 als eerste in ons land een site met een compleet overzicht van bezoekersmogelijkheden van 700 kastelen en buitenplaatsen in Nederland. Voorts vormt sKBL die een culturele ANBI status bezit, een landelijke koepel voor kastelen,  historische buitenplaatsen en landgoederen. Hierin zijn nu ruim 175 particuliere eigenaren, natuurorganisaties (w.o. Natuurmonumenten & Staatsbosbeheer) en horecagedreven buitenplaatsen. Van de circa 60 kasteelmusea zijn 29 aangesloten in ons netwerk. Voorts ondersteunen de provincies Utrecht en Zuid-Holland de stichting.

Wilt u het onderzoek inzien/ downloaden?
Klik op deze link om het onderzoek te downloaden.